Economía Social

Que é a economía social?

“Conxunto de empresas privadas organizadas formalmente, con autonomía de decisión e liberdade de adhesión, creadas para satisfacer as necesidades dos seus socios a través do mercado, producindo bens e servizos, asegurando ou financiando, e nas que a eventual distribución entre os socios dos beneficios ou excedentes, así como a toma de decisións, non están ligadas directamente ao capital ou ás cotizacións achegadas por cada socio, correspondendo un voto a cada un deles. A ES tamén agrupa a aquelas entidades privadas organizadas formalmente con autonomía de decisión e liberdade de adhesión que producen servizos de non mercado a favor das familias, cuxos excedentes, se os houbese, non poden ser apropiados polos axentes económicos que as crean, controlan ou financian” (Monzón Campos & Chaves Ávila, 2012a).

Unha definición menos académica diría que a economía social son actividades económicas de iniciativa privada que pretenden beneficiar, non só ás persoas que as poñen en marcha, se non a toda a sociedade.

Galicia conta cunha lei de economía social que ten entre os seus obxectivos principais poñer en valor este sector económico, dotalo da relevancia que merece e impulsar a súa capacidade de xerar un modelo de desenvolvemento económico e social equilibrado e sostible.

As empresas da Economía Social son moi variadas, e teñen diferentes estatutos xurídicos:

Centros especiais de emprego

Empresas de inserción

Sociedades laborais

Sociedades cooperativas galegas

As mutualidades

Fundacións

Asociacións

Confrarías

Comunidades de montes

Sociedades agrarias de transformación

Outras entidades

Contribución Axenda 2030

Cales son os valores e principios orientadores da Economía Social?

a) A primacía das persoas e do fin social sobre o capital, que se concreta nunha xestión autónoma e transparente, democrática e participativa, que leva a priorizar a toma de decisións máis en función das persoas e as súas achegas de traballo e servizos prestados á entidade, ou en función do fin social, ca en relación coas súas achegas ao capital social.

 

b) A aplicación dos resultados obtidos da actividade económica, principalmente en función do traballo achegado e do servizo ou da actividade realizados polas socias e os socios ou polas persoas integrantes, se for o caso, ao fin social obxecto da entidade, ao servizo da consecución de obxectivos como o desenvolvemento sustentable, o interese dos servizos ás persoas membro e o interese xeral.

 

c) A promoción da solidariedade interna e coa sociedade que favoreza o compromiso co desenvolvemento local, a igualdade de oportunidades entre homes e mulleres, a cohesión social, a cooperación, a inserción de persoas con discapacidade e de persoas en risco ou en situación de exclusión social, a xeración de emprego estable e de calidade, a conciliación da vida persoal, familiar e laboral e máis a sostibilidade.

d) A independencia a respecto dos poderes públicos.

e) O compromiso co territorio, fronte ao despoboamento e o envellecemento no medio rural, inxectando estabilidade e futuro.

 

f) O fortalecemento da democracia institucional e económica.

 

A economía social en Galicia

Galicia foi pioneira en España, participando na nova xeración de políticas de fomento da economía social en Europa co lanzamento da Rede Eusumo no 2012. Tamén no 2016 encabezou a iniciativa lexislativa sobre este sector da nosa economía, sendo a primeira e única comunidade que conta cunha lei específica, a Lei 6/2016, de 4 de maio, da Economía Social de Galicia. Xa no trienio 2019-2021 a Estratexia Galega de Economía Social permitiu impulsar esta fórmula empresarial, cos retos de reforzar as capacidades, a sustentabilidade e a identidade que caracterizan ao sector.

Santiago CEES

Santiago de Compostela será en 2022, dándolle substitución a Teruel, a capital da Economía Social. Así se aprobou no pasado mes de febreiro polo Consello Estatal para o Fomento da Economía Social a proposta das entidades do sector. Durante o acto de constitución onde se tomou a decisión, a vicepresidenta segunda do Goberno e ministra de Traballo e Economía Social, Yolanda Díaz, comentaba ao respecto:

“A candidatura da cidade galega á capitalidade foi presentada de forma consensuada polo sector e, sen dúbida, a súa confluencia co Ano Xacobeo, vai ser unha enorme oportunidade para visibilizar a Economía Social española e o seu papel activo para dar solucións innovadoras e sostibles ao reto demográfico”.

Santiago de Compostela Capital Española da Economía Social (Santiago CEES) é un evento promovido polo Ministerio de Traballo e Economía Social no marco do Compoñente 23 do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia financiado polo fondos Next Generation, a través do Plan Integral de Impulso á Economía Social, integrado no PERTE da Economía Social e os coidados e organizado en colaboración co Foro pola Economía Social Galega, a Dirección Xeral de Emprego, Traballo Autónomo e Economía Social da Consellería de Emprego e Igualade da Xunta de Galicia, o Centro de Estudos Cooperativos e de Economía Social da Universidade de Santiago de Compostela (CECOOP) e o Concello de Santiago de Compostela.

A designación de Compostela responde ao protagonismo da ES nas súas políticas locais, así como tamén ao impulso autonómico nesta materia.

Para saber máis

• Lei Galega de Economía Social
• Estratexia galega de Economía Social
• Informe 2008/2250 (INI), do 26 de xaneiro de 2009, do Parlamento Europeo
• Informe da economía Social en Galicia 2020
• Social Economy Europe
• Catálogo da Economía Social Santiago
• Manual Divulgativo da ES en Galicia